Spanje - een werkstuk van Cherlin en Bieke: 2010

donderdag 14 oktober 2010

Spanje in de 20ste Eeuw.

Een werkstuk van Cherlin van Pinxteren en Bieke Groenink

woensdag 13 oktober 2010

Wij hebben gekozen voor het land Spanje omdat we twee jaar geleden ook een werkstuk over een land moesten doen, toen hadden wij het ook over Spanje gedaan en het leek ons dus leuk om ons verder te verdiepen in de rijke geschiedenis van dit land. Wij hebben al eerder werkstukken samen gemaakt en dit beviel zodanig goed dat we er weer voor gekozen hebben samen te werken. Dit werkstuk moet in de vorm van een internetkrant zijn, daarom hadden we bedacht dat we het ook graag daadwerkelijk op internet wouden zetten. Wij hebben onderzocht welke site ons het meest geschikt leek, en toen kwamen we uit op http://blogspot.com. Ons werkstuk hebben we verwerkt op de site http://pogeschiedenisspanje.blogspot.com/. De lay-out van de site is heel duidelijk, je hebt goed overzicht van de verschillende delen die wij hebben gemaakt. We hebben onderzoek gedaan naar de verschillende onderwerpen, en uiteindelijk hebben we gekozen voor Sport, Kunst, Landschap, Film en het Dagelijks Leven, omdat dit ons de leukste, meest interessante onderwerpen leken.

Inleiding

Spanje is een van de grotere landen van Europa, en heeft daarom veel deelname in de dingen die allemaal in en rond Europa gebeuren. De Canarische Eilanden, Mallorca, Menorca, Ibiza, en de Spaanse enclaves horen bij Spanje, maar Spanje had tot het einde van de 19^e eeuw ook nog een aantal koloniën, namelijk Guam, Puerto Rico, Cuba en de Filipijnen. Aan het einde van de 19^e eeuw verloor Spanje deze koloniën. Spanje heeft verschillende bevolkingsgroepen: Castilianen, Catalenen, Galiciers, Basken en Zigeuners. De groei van de bevolking in cijfers ziet er zo uit:

1860 - 15.645.000
1900 - 18.830.000
1950 - 28.172.000
1970 - 34.042.000
1995 - 39.600.000
2000 - 40.000.000

Vanaf de zestiende eeuw is Spanje een emigratieland; zo zijn miljoenen Spanjaarden in de loop van de eeuwen geëmigreerd naar Spaans-Amerika. Deze emigratiegolf duurde tot ongeveer 1930. Maar vanaf 1960 nam de emigratie weer toe. Nu waren het de gastarbeiders die in Europa gingen werken, onder andere in Nederland. In 2000 woonden er nog ongeveer 2,5 miljoen Spanjaarden in het buitenland.

Dit is een kleine algemene indruk van het land Spanje en haar inwoners.

Dagelijks Leven

In het dagelijkse leven en de gewoontes van de mensen in Spanje zijn er niet veel verschillen tussen vroeger en nu. De dagindeling zag er vroeger net wat anders uit dan nu. De belangrijkste exportproducten van Spanje waren en zijn nu nog steeds landbouwproducten. Vroeger waren er nog geen machines, waardoor de mensen bikkelhard moesten werken op het land. Omdat het in Spanje heel erg warm is, houden de mensen ’s-middags siësta. Siësta is een traditioneel gebruik van de spanjaarden. Hierbij zijn alle winkels gesloten, en doen mensen achter de gesloten deur een middagdutje, omdat het op dat moment te warm is om te werken.

Landbouwproducten zoals tarwe, tomaten en sinaasappelen maar ook gerst en rijst worden geëxporteerd en die leveren veel geld op. De olijvenoogst is in Spanje ook erg belangrijk. Geen enkel land ter wereld voert meer olijfolie uit dan Spanje.

In Nederland was het altijd gebruikelijk om een stevig ontbijt te nemen voordat je begon aan een harde werkdag, in Spanje was dat anders, daar begon men de dag met een licht ontbijt. Rond elf uur aten ze iets meer, en rond een uur of twee gingen Spanjaarden uitgebreid lunchen, waarna ze lekker een dutje gingen doen. In Nederland eet men om klokslag zes uur, dat is in Spanje ook net wat anders, men eet daar pas rond een uur of tien. Dit deden ze omdat ze net siësta hadden gehad, meestal waren ze rond zes uur nog wel aan het werk, en het was in Spanje ook veel te warm om dan al te eten.

Typisch Spaanse gerechten bijvoorbeeld: paella (rijst met zeevruchten), gazpacho (koude tomatensoep), calamares (inktvis), chorizo (Spaanse worst), tortilla de patatas (omelet met aardappelen), fabada (dikke bonensoep met vlees), tapas (kleine hapjes).

Vroeger waren deze gerechten nog niet zo bekend in het buitenland, maar tegenwoordig wel. Tegenwoordig kent iedereen deze gerechten wel, dit komt waarschijnlijk door de globalisering en het toerisme dat optrad in de jaren ’60 en ’70. Het aantal buitenlandse toeristen steeg van ongeveer 700.000 in 1951 naar 4 miljoen in 1959, 34 miljoen in 1973 en 40 miljoen eind jaren '70. Dat betekent dat het aantal toeristen in 20 jaar met 39.3 miljoen is toegenomen. Maar dit zijn niet alleen buitenlandse toeristen, veel Spanjaarden zoeken ook de kustgebieden op tijdens de vakantieperiode.

De Spaanse kinderen hebben maar liefst tweeënhalve maand zomervakantie. De scholen in Spanje beginnen wel veel eerder dan wij gewend zijn en gaan ook langer door namelijk tot een uur of vijf. Spaanse kinderen hebben wel weer veel langer lunchpauze. De meeste kinderen gaan in de pauze naar huis om daar uitgebreid te lunchen. In Spanje is het heel normaal dat je als kind lang opblijft, omdat je dus pas zo laat eet met de hele familie. Ook het toerisme levert de Spanjaarden veel geld op. Heel veel mensen werken in de toeristensector.

Net zoals wij in Nederland stuivers, dubbeltjes en kwartjes kenden, hadden de Spanjaarden eerst de peseta. Net zoals bij ons koningin Beatrix of haar moeder Juliana op de gulden staat, staat de Spaanse koning met zijn hoofd op de peseta. Ook komen er munten voor waar niet de koning, maar generaal Franco met zijn hoofd op staat. Deze man heerste over Spanje voor de komst van de koning. Op de Spaanse bankbiljetten waren Spaanse beroemdheden gedrukt. Er zijn biljetten van 1000, 2000, 5000 en 10.000 peseta.

Ook hadden de Spanjaarden vroeger speciale feestd

agen. Een voorbeeld is Carnaval Gadiz, zoals je weet was het merendeel van Spanje in de 20^e eeuw katholiek, en de katholieken vieren carnaval. Deze feestdag is meestal rond februari, maart. Deze dag wordt nu nog steeds gevierd, niet alleen in Spanje maar ook in Nederland.

Een ander heel bekende gewoonte en feest van de Spanjaarden is het stierenvechten, het stierenvechten wordt al jarenlang gedaan in Spanje. Dit is in de tweede week van juli in Pamplona. Het spectacualairste onderdeel is de enciero, dit is een drijfjacht met stieren in de smalle straatjes. Verder gaan we over deze gewoonte van de spanjaarden niet in omdat we dit ook al bij de geschiedenis van de sport behandelen.

De gewoontes die we hier hebben genoemd zijn de meest typerende gewoontes van Spanjaarden in de 20^ste eeuw.

Cinema

De allereerste Spaanse filmvoorstelling was in mei 1895. Welke film nou precies de allereerste was is onduidelijk, en daar word nog steeds druk om gespeculeerd. De eerste Spaans filmmaker die een beetje internationaal bekend werd was Segundo de Chomon, die ook in Frankrijk en Italie werkte, maar ook Spaanse films heeft gemaakt.

In 1914 was Barcelona het centrum van de Spaanse filmindustrie, waar tot 1960 voornamelijk historische Spaanse drama’s te zien waren. In 1928 werd de eerste cine-club opgericht in Madrid, de stad die ondertussen de eerste plaats veroverd had wat filmindustrie betreft: 44 van de 58 Spaanse films zijn daar geproduceerd. Parijs was wat kunst en cinema betreft de koploper in Europa, daar werd de premiere van de Spaanse film ‘Un Chien Andalou’ gehouden. ‘Un Chien Andalou was een film gemaakt door Bunuel en Salvador Dali, en was een van de bekendste avant-garde films was zijn tijd.

Deze films waren allemaal zonder geluid, in 1931 werd de film met geluid geintroduceerd, en zo maakte buitenlandse films plaats voor Spaanse films, tot een dieptepunt: in hetzelfde jaar werd er maar 1 Spaanse film gemaakt. In 1935 werd de eerste Spaanse film met geluid geintroduceerd, door Compañía Industrial Film Española S.A.. CIFESA werd later de grootste filmmaatschappij van Spanje. Zij waren in 1947 ook verantwoordelijk voor de film ‘Don Quijote de la Mancha’, de grootste klassieker tot dan toe.In de jaren ’40 ’50 ’60 en ’70 werden er veel films gemaakt in samenwerking met Frankrijk, maar vooral met Italië.Veel Amerikaanse blockbusters werden ook in Spanje gemaakt in samenwerking met Spaanse producers en professionals. Films zoals ‘Lawrence of Arabia’(1962), ‘The Pride and the Passion’(1957), en ‘The Fall of the Roman Empire’(1964).

Het San Sebastian International Film Festival is een heel groots filmfestival in San Sebastian dat elk jaar gehouden word. De allereerste werd gehouden in 1953. Alfred Hitchcock, Audrey Hepburn, Steven Spielberg, Gregory Peck, en Elizabeth Taylor hebben allemaal meegedaan aan dit festival, het is een van de belangrijkste en beste filmfestivals van de wereld.

Het Festival de Cine de Sitges, het festival dat ook wel bekend staat als Festival de Cinema de Catalunya, is opgericht in 1967. Ook dit Spaanse filmfestival word gezien als een van de belangrijkste contests in Europa.

Met het eind van het dictatorschap in Spanje kwam ook het eind van de strenge regels rondom de films. Films mochten hierna ook in een andere taal opgenomen worden dan alleen Spaans.

Sport

Als het om sport gaat heeft Spanje in de 20^e eeuw niet stil gezeten.

Zo deed Spanje in 1900 voor het eerst mee aan de Olympische zomer spelen. Het deed toen mee met de onderdelen schermen, roeien en pelota. Pelota is een spel waarbij je een bal via de muur aan je teamgenoot moet spelen, met dit onderdeel won Spanje van haar buurland Frankrijk. Frankrijk en Spanje waren de enige landen die met dit onderdeel mee deden. Na deze eerste Olympische spelen heeft Spanje drie keer niet mee gedaan. In 1920 was de tweede keer, ze deden in dat jaar onder andere mee met polo en voetbal. De jaren later heeft Spanje elk jaar mee gedaan aan de Olympische spelen. In 1936 deed Spanje voor het eerst mee aan de Olympische winterspelen, ook hierbij hebben ze verschillende medailles behaald.

Hiermee is Spanje een van de weinige landen die op de zomer en winter spelen medailles behaalde. Hieronder staat een overzicht van de behaalde medailles.

In 1992 organiseerde Barcelona voor de eerste keer de Olympische zomerspelen. Dit is tot nu toe de eerste en de enige keer dat de zomerspelen in Spanje werden gehouden.

Maar Spanje was niet alleen actief op het Olympisch gebied. De belangrijkste en populairste sport in Spanje was, en is nog steeds, het voetbal.

Zo heeft Spanje in 1964 het europees kampioenschap voetbal georganiseerd. Ze stonden in de finale tegen de Sovjet Unie en wonnen met 2-1 van dat land. Dit was de eerste keer dat Spanje europees kampioen voetbal werd, en nog wel in eigen land. In 1984 heeft Spanje nog een keer in de finale gestaan, maar deze keer verloren ze met 2-0 van Frankrijk. Dit waren de hoogste resultaten van Spanje in de 20^e eeuw als het om Europese kampioenschappen voetbal gaat. Het Spaanse jeugdelftal heeft wel veel Europese titels behaald vanaf de tweede helft van de jaren tachtig. Bij de wereldkampioenschappen voetbal heeft Spanje in de 20^e eeuw niet zo heel goed gepresteerd. Op mondiaal niveau waren goud op de Olympische spelen van Barcelona in 1992 en de wereldtitel op het WK onder de 20 in 1999 de beste presentaties. Een aantal bekende voetballers uit de 20^e eeuw zijn bijvoorbeeld José Antonio Camacho, Rafael Gordillo, Emilio Butragueno en Alfredo di Stéfano. Je kunt wel zeggen dat de Spanjaarden fanatiek waren op het gebied van sport, maar niet alleen de sporters zelf waren dat ook de supporters waren heel erg fanatiek als het om hun favoriete club gaat.

Landschap

Spanje ligt in Zuidwest Europa en behoort met haar oppervlakte van 505.992 km² al jaren lang tot een van de grootste landen van Europa, om precies te zijn staat het op de derde plaats qua grootte. De hoofdstad van Spanje is Madrid. Het land grenst in het oosten en in het zuiden aan de middellandse zee, in het noorden aan Frankrijk en in het westen aan de Atlantische oceaan. Bij Spanje horen ook de eilanden Mallorca, Menorca, Ibiza en nog een paar kleine eilandjes in de Middellandse Zee, deze eilanden bij elkaar heten de Bealaren. Er is nog een eilanden groep die bij Spanje hoort, namelijk de Canarische eilanden. Deze eilandengroep ligt ten westen van Marokko en is sinds de 20^ste eeuw één van de negentien autonome regio’s van Spanje. De afgelopen eeuw is Spanje op het gebied van landschap niet heel erg veel veranderd. Het landschap bestaat vooral uit plateaus. Deze plateaus zijn bijvoorbeeld de Spaanse Hoogvlakte en lange bergketens zoals de Pyreneeën en de Sierra Nevada, andere bekende bergketens zijn het Kastiliaans Scheidingsgebergte, het Iberisch randgebergte en de Betische Cordillera. Naast bergen zijn er natuurlijk ook rivieren in het land, zes hele belangrijke rivieren in het land zijn de Taag, de Duero, de Ebro, de Guadiana, de Tajo en de Guadalquivir. De Guadiana is en bijzondere rivier, omdat deze op een bepaald punt onder de grond verdwijnt en een aantal kilome

ters verderop weer omhoog komt. De Ebro mondt uiteindelijk uit in de middellandse zee. De rivieren in Spanje zijn voor het grootste deel onbevaarbaar, maar de rivieren zorgden wel voor energie en watervoorzieningen voor de bevolking en het land. Dit kwam door de stuwdammen die rond 1950 in de rivieren zijn gebouwd door de dictator Franco. Spanje kenmerkt zich dus voornamelijk door haar bergen en mooie steden. Rond 1980 werd Spanje door haar mooie kustgebieden ook een heel populair vakantieland. Het was niet alleen populair onder de buitenlandse toeristen, maar ook de Spanjaarden zelf trokken graag naar de kustgebieden.

Belangrijke en toeristische steden in deze kustgebieden zijn bijvoorbeeld: Barcelona, Alicante, Màlaga en de hele Costa Brava. Ook de hele architectuur van Spanje kan tot een apart element van het mooie landschap gerekend worden, maar over architectuur wordt meer verteld in het onderdeel kunst.

Kunst

Tijdens de eerste helft van de 20^ste eeuw werkte de meeste bekendere Spaanse kunstenaars in Parijs, waar ze hun steentje bijdroegen aan meerdere moderne kunststromingen, zoals futurisme, kubisme en surrealisme. Een van de belangrijkste is ook meteen de bekendste: Picasso. Picasso was onder andere kunstschilder, geboren in zuid Spanje in het jaar 1881. Hij is degene die het concept kubisme sterk naar voren bracht, en was hierbij een van de eerste. Zo koppelen ze Salvador Dali aan het surrealisme, op dezelfde manier waarop ze Picasso aan het kubisme koppelen. Dali was net als Picasso kunstschilder, maar hij hield zich ook bezig met andere kanten van de kunst. Hij werd geboren in noord Spanje in 1904, en studeerde net als Picasso in Madrid. Naast Picasso en Dali heb je ook Miro, een kunstenaar uit Barcelona die naast Dali gezien word als een van de grootste surrealisten. Salvador D

ali’s werk kreeg veel aandacht, maar meningen verschilde sterk over zijn werk. In 1959 vroeg Andre Breton, de grondlegger van het surrealisme, aan Dali of hij Spanje wilde vertegenwoordigen op een Exhibitie om het 40jarige bestaan te vieren van het surrealisme. Daar hing zijn werk tussen dat van Joan Miro en Picasso, twee schilders waar hij heel erg tegenop keek, en waar hij in zijn jonge jaren veel inspiratie uithaalde toen hij nog op zoek was naar een eigen stijl.

Naast deze drie beroemde kunstschilders is er een hele beroemde modernistische Spaanse architect, Antoni Gaudi. Gaudi is geboren in 1852, in noord Spanje.

Het werk van Gaudi dat gemaakt en bedacht is in de 20^ste eeuw is zijn latere werk, en dat is ook wel te zien. Net als bijna alle kunstenaars is Gaudi klein begonnen, maar hij werd al snel, en voornamelijk in Spanje heel bekend. Hij staat bekend om zijn mozaïek en zijn prachtige gebouwen. Hij heeft in zijn leven veel projecten gedraaid en heel veel ontworpen, het grootste en mooiste voorbeeld hiervan is de Sagrada Familia in Barcelona. La Sagrada Familia is het grootste en laatste project van Gaudi, het staat dan ook bekend als zijn meesterwerk. Gaudi’s inspiratie komt overduidelijk uit de natuur, hij gebruikte in zijn werken bijna alleen maar organische vormen. La Sagrada Familia laat dit allemaal zien, het is een ontzettend grote Rooms-Katholieke kerk waaraan men in 1882 begonnen is met bouwen – ze verwachten dat het in 2026 af zal zijn. Gaudi heeft dus nooit het eindresultaat van zijn eigen meesterwerk kunnen zien. In Barcelona zijn meerdere werken Gaudi te zien, omdat hij daar het grootste gedeelte van zijn leven gewoond en gewerkt heeft, en deze werken zijn stuk voor stuk de meest bezochte toeristische locaties van Barcelona.

Wat muziek betreft zijn er een aantal typisch Spaanse stijlen, zoals flamenco en sardana. De Spaanse stijl bevat behalve Europese ook Arabische invloeden. De gitaar is het Spaanse nationale muziekinstrument, en word veel gebruikt en is heel kenmerkend voor Spaanse muziek. Flamenco is de muziek, zang en dans van de zuidelijke provincies van Spanje. Kenmerkend voor deze muziekvorm zijn de uitbundig muzikale versieringen rondom het thema en het sterke ritme. De flamenco wordt beschouwd als deel van de algemene Spaanse cultuur en is gedurende de tweede helft van de 19e eeuw ontstaan in het gebied dat ongeveer overeenkomt met de regio Andalucía. De sardana is een muziekstijl en volksdans die kenmerkend is voor Catalonië, dat ligt in Noordoost-Spanje. Het is te vergelijken met de zuid-amerikaanse tango.

Conclusie

Spanje is een land in het zuidwesten van Europa, het is een veelzijdig land met meerdere talen, eetgewoontes, culturen en klimaten. Dit komt voornamelijk omdat het land zo groot is. Wij hebben onderzoek gedaan naar de onderwerpen sport, dagelijks leven, kunst, film en landschap. Onze conclusie is hieruit dat Spanje op deze gebieden niet zo heel erg veel is veranderd, en dit heeft ook niet veel invloed gehad op de samenstelling en veranderingen in Europa. Maar we hebben niet alleen naar deze onderwerpen gekeken, voordat we aan het werkstuk begonnen hebben we ook onderzoek gedaan naar de politiek van Spanje en de oorlogen in de 20^ste eeuw, op deze gebieden heeft het land wel veel veranderingen mee gemaakt. Spanje is op dit moment net als Nederland een constitutionele parlementaire monarchie.

Vanaf 1931 was Spanje een republiek, maar politieke onrust leidde in 1936 tot de Spaanse Burgeroorlog, deze oorlog duurde tot 1939. De gevolgen van deze oorlog waren groot voor Spanje. Voor de burgeroorlog was Spanje een republiek maar daarna was Spanje een dictatuur met Franco als dictator, Franco bleef tot 1975 aan de macht.

In 1978 veranderde de hele structuur van het land, omdat de centrale staatsvorm gewijzigd werd in een staatsvorm met eigen regio’s, dit kwam voornamelijk door het tot stand komen van de nieuwe democratische grondwet die ook in 1978 werd ingevoerd. In 1982 werd Spanje lid van de NAVO, en sinds 1986 is het lid van de Europese Unie. Vooral door de oprichting van de Europese unie en alle landen die er lid van werden is europa veranderd in de 20^ste eeuw.

Verdere veranderingen in Spanje zijn bijvoorbeeld de verandering van de munteenheid. Tot 1999 was de Peseta de munteenheid van Spanje, maar op 1 Januari 1999 verving de Euro de Peseta. Ook de bevolking is in de 20^steeeuw flink gegroeid. In 1900 had Spanje 18.830.000 inwoners, in 2000 is dit aantal opgelopen naar 40.000.000, ook dit heeft weer veranderingen in de samenstelling van Europa tot gevolg gehad.